ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΡΩΤΩΝ ΒΟΗΘΕΙΩΝ

Την Πέμπτη 8-3-2012 οι μαθητές της ΣΤ΄ Τάξης του σχολείου μας θα παρακολουθήσουν εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Εληνικού Ερυθρού Σταυρού για την παροχή πρώτων βοηθειών.

Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΚΑΙ Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ

Το Δεκέμβρη του 1825 ο Ιμπραήμ με το στρατό του έφτασε στο Μεσολόγγι και η πολιορκία έγινε στενότερη.Ο Αιγύπτιος στρατηγός βλέποντάς το πίστεψε πως θα το έπαιρνε εύκολα και ανέλαβε την επιχείρηση μόνος του. Έφερε μεγαλύτερα κανόνια, άνοιξε νέα χαρακώματα και με ελαφριά καράβια έσφιξε τον κλοιό από τη μεριά της θάλασσας πιο πολύ.Όμως ο Μιαούλης κατάφερε και πάλι να περάσει λίγα τρόφιμα και πολεμοφόδια στους πολιορκημένους. Έτσι αυτοί όχι μόνο απέκρουσαν τους Αιγύπτιους αλλά και τους απομάκρυναν.

Τότε ο Ιμπραήμ ζήτησε τη βοήθεια του Κιουταχή.

Η κατάσταση στο Μεσολόγγι χειροτέρευε πολύ. Οι πολιορκημένοι έτρωγαν αρμυρίκια, ποντίκια, γάτες, σκουλήκια και σκύλους ενώ το νερό είχε λιγοστέψει από τα πηγάδια.

Στο μεταξύ οι Αιγύπτιοι κατέλαβαν τα νησάκια της λιμνοθάλασσας Βασιλάδι και Ντολμά. Οι Έλληνες υπερασπίστηκαν το νησάκι Κλείσοβα με πρωτοστάτη τον Κίτσο Τζαβέλα όπου προκάλεσαν σοβαρές απώλειες στους Τουρκοαιγύπτιους.

Κίτσος Τζαβέλας

Ενώ η κυβέρνηση είχε παραμελήσει το στόλο, ο Μιαούλης με λίγα καράβια προσπάθησε να σπάσει το ναυτικό αποκλεισμό της πόλης, αλλά απέτυχε.

Το Μεσολόγγι δεν είχε να περιμένει βοήθεια πλέον από πουθενά. Τότε πήραν μια ηρωική απόφαση. Να επιχειρήσουν Έξοδο ανάμεσα στα εχθρικά στρατεύματα. Το σχέδιο προέβλεπε την ταυτόχρονη έξοδο τριών τμημάτων από την πόλη ενώ συγχρόνως οι οπλαρχηγοί της Στερεάς θα χτυπούσαν κι αυτοί από έξω για να διευκολύνουν την έξοδο. Οι άρρωστοι, οι γέροι και οι βαριά πληγωμένοι θα έμεναν να αντισταθούν ως το τέλος.

Ξημέρωνε η Κυριακή των Βαΐων ( 11 Απριλίου 1826) . Η ηρωική έξοδος άρχισε.

Ο αιφνιδιασμός όμως δεν πέτυχε γιατί το σχέδιο τους είχε προδοθεί και οι εχθροί τους περίμεναν. Και ενώ τα δύο τμήματα προχωρούσαν μπροστά με στόχο να περάσουν ανάμεσα από τους εχθρούς πολεμώντας, στο τρίτο τμήμα ακούστηκαν φωνές "οπίσω, οπίσω , μωρέ παιδιά". Τότε προκλήθηκε σύγχυση και πανικός. Τα γυναικόπαιδα υποχώρησαν προς την πόλη όπου είχαν εισβάλει οι Τούρκοι.

Ο γέρο- πρόκριτος Χρίστος Καψάλης έβαλε φωτιά στην μπαρουταποθήκη όπου βρισκόταν μαζί με πολλούς άλλους και τινάχτηκαν στον αέρα, παίρνοντας μαζί και πολλούς Τούρκους.

Οι τελευταίοι υπερασπιστές συνέχιζαν μέσα στην πόλη το μάταιο αυτό αγώνα.

Η θυσία του Μεσολογγίου κέρδισε το θαυμασμό όλων των λαών της Ευρώπης.

Οι κυβερνήσεις τους αναγκάστηκαν να πιέσουν το σουλτάνο να σταματήσει τον πόλεμο.

Ο εθνικός μας ποιητής Δ. Σολωμός στο έργο του "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι" που ήταν αφιερωμένο στον αγώνα των πολιορκημένων θα πει για το Μεσολόγγι:
"Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι"

Διονύσιος Σολωμός Ελεύθεροι Πολιορκημένοι

Διονύσιος Σολωμός Ελεύθεροι Πολιορκημένοι
ΑΚΟΥΣΤΕ ΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΕ ΜΟΥΣΙΚΗ Γ. ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕ ΤΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥ Ν. ΞΥΛΟΥΡΗ

27. Η πολιορκία και η έξοδος του Μεσολογγίου

Ο ΙΜΠΡΑΗΜ ΣΤΗΝ ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟ ΚΑΙ ΤΗ ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ

Ο Ιμπραήμ αποβιβάστηκε στη Μεθώνη το χειμώνα του 1825. Οι Ελλήνες δεν μπόρεσαν να τον αντιμετωπίσουν καθώς ήταν διαιρεμένοι και απροετοίμαστοι ενώ ο Κολοκοτρώνης και οι άλλοι οπλαρχηγοί ήταν στην Ύδρα φυλακισμένοι. Για να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο η κυβέρνηση όρισε ως αρχηγό τον πλοίαρχο Σκούρτη, αν και η σύγκρουση θα γινόταν στη στεριά. Ο στρατός του όμως διαλύθηκε στην πρώτη μάχη στο Κρεμμύδι και καταλήφθηκε όλη η Μεσσηνία. Ο λαός ζητούσε την απελευθέρωση των φυλακισμένων και το ίδιο έλεγε και ο υπουργός Εσωτερικών Παπαφλέσσας που είχε κι αυτός ευθύνη για τη φυλάκιση. Ο Παπαφλέσσας οχυρώθηκε πρόχειρα στο Μανιάκι της Μεσσηνίας με τους άνδρες του και πολεμώντας με αυτοθυσία έπεσαν μέχρι τον τελευταίο.

Η μάχη στο Μανιάκι

Η κυβέρνηση μπροστά στον κίνδυνο έδωσε η γενική αμνηστία, όρισε αρχιστράτηγο τον Κολοκοτρώνη και προσπάθησε να εμποδίσει την εισβολή του Ιμπραήμ στην Αρκαδία. Ο Ιμπραήμ όμως μπήκε στην Τριπολιτσά και προχώρησε για το Ναύπλιο.

Η μάχη στους Μύλους

Στους Μύλους κοντά στο Άργος ο Υψηλάντης με το Μακρυγιάννη πρόβαλαν αποτελεσματική αντίσταση και έτσι ο Ιμπραήμ γύρισε στην Τριπολιτσά.

Υψηλάντης

Μακρυγιάννης

Ο Κολοκοτρώνης κατάλαβε ότι δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει σε κατά μέτωπο μάχη τον τακτικό στρατό του Ιμπραήμ που είχε οργανωθεί από Γάλλους αξιωματικούς. Εφάρμοσε λοιπόν τον κλεφτοπόλεμο. Χτυπούσε αιφνιδιαστικά κυρίως τη νύχτα σε διάφορα μέρη και του προξένουσε μεγάλες φθορές. Παράλληλα η κυβέρνηση ανέθεσε στο μεγάλο συνταγματάρχη Κάρολο Φαβιέρο να οργανώσει τακτικό στρατό.

Κάρολος Φαβιέρος

Τον ίδιο καιρό ο Κιουταχής έφτασε χωρίς εμπόδια από τη Λάρισα στο Μεσολόγγι και το πολιόρκησε με είκοσι χιλιάδες στρατιώτες. Η δεύτερη πολιορκία του Μεσολογγίου κράτησε ένα χρόνο.

Μια από τις πολιορκίες του Μεσολογγίου

Στην αρχή οι γενναίοι πολεμιστές αντιμετώπιζαν νικηφόρα τους πολιορκητές και ο Μιαούλης κατάφερνε να σπάει τον αποκλεισμό και να τους παραδίδει εφόδια.

Κατόπιν αφού συνεννοήθηκαν με τον Καραϊσκάκη και τους άλλους οπλαρχηγούς της Ανατολικής Στερεάς βγήκαν και επιτέθηκαν ταυτόχρονα στον Κιουταχή που αναγκάστηκε να αποσυρθεί. Τότε ο Ιμπραήμ πέρασε στη Ρούμελη για να τον βοηθήσει.

26. Ο Ιμπραήμ στην Πελοπόννησο και τη Στερεά Ελλάδα

ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΙ ΑΙΓΥΠΤΙΟΙ ΕΝΑΝΤΙΟΝ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ

Όλες οι προσπάθειες που έκαναν οι Τούρκοι να καταπνίξουν την Επανάσταση απέτυχαν. Ο σουλτάνος τότε αναγκάστηκε να ζητήσει βοήθεια από τον πασά της Αιγύπτου Μωχάμετ Άλυ. 

Μωχάμετ Άλυ

Η συμφωνία που έκλεισαν προέβλεπε περίπου τα  παρακάτω: Οι αιγυπτιακές δυνάμεις με αρχηγό τον Ιμπραήμ θα κατέπνιγαν την επανάσταση στο νότιο Αιγαίο ( Κρήτη, Κάσο ) και την Πελοπόννησο.

Ο Ιμπραήμ Πασάς

 Οι τουρκικές δυνάμεις θα δρούσαν ανάλογα, στο βόρειο Αιγαίο (Ψαρά) και τη Στερεά. Τέλος, ενωμένοι Αιγύπτιοι και Τούρκοι θα χτυπούσαν την Ύδρα και όσες περιοχές θα εξακολουθούσαν να αντιστέκονται. Το ελληνικό ναυτικό, λόγω του εμφυλίου πολέμου και της αναρχίας που επικρατούσε τότε, δεν μπόρεσε να αντιδράσει στις επιχειρήσεις των Τουρκοαιγυπτίων στη θάλασσα. Ο αιγυπτιακός στόλος, ανενόχλητος, έκανε στη συνέχεια απόβαση στην Κρήτη και κατέπνιξε την επανάσταση στο νησί. 

Το σπήλαιο στο χωριό Μελιδόνι στο Ρέθυμνο όπου 370 γυναικόπαιδα προτίμησαν να πεθάνουν παρά να παραδοθούν στο Χουσεΐν πασά

Οι Αιγύπτιοι στράφηκαν κατά της Κάσου. Οι Κάσιοι είχαν πολλά καράβια· ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων που ζούσαν στα παράλια της Μ, Ασίας. Έπρεπε λοιπόν, σύμφωνα με το σχέδιο, το νησί να καταστραφεί. Και αυτό έγινε.

 Συγχρόνως, οι Τούρκοι με ισχυρές δυνάμεις στράφηκαν εναντίον των Ψαρών, του μικρού αυτού νησιού με τους τολμηρούς ναυτικούς. Πάνω στο νησί, εκτός από τους Ψαριανούς, βρίσκονταν πάρα πολλοί πρόσφυγες από διάφορα μέρη της Μ. Ασίας κι από άλλα νησιά. Οι αρχηγοί των Ψαριανών έκαναν το σφάλμα να αμυνθούν στη στεριά. Έτσι καταδίκασαν το στόλο τους σε απραξία. Μάλιστα, με απαίτηση πολλών, αφαιρέθηκαν από τα καράβια τα πηδάλια, για να μην μπορέσει να φύγει κανείς. Οι Τούρκοι, έπειτα από πυκνό κανονιοβολισμό, έκαναν απόβαση. Οι Ψαριανοί αμύνθηκαν σθεναρά. Το νησί κυριεύτηκε, αφού ανατινάχτηκε από τον Αντώνη Βρατσάνο το τελευταίο οχυρό, όπου βρήκαν το θάνατο Τούρκοι και Έλληνες.

 Από τον πληθυσμό ελάχιστοι σώθηκαν. Η τύχη των νησιών θα ήταν διαφορετική, αν ο ελληνικός στόλος είχε κινηθεί έγκαιρα. Κι αυτό αποδείχτηκε λίγους μήνες  αργότερα˙  όταν ο στόλος ανοίχτηκε στο Αιγαίο, κατάφερε να προστατέψει αποτελεσματικά τη Σάμο, την οποία οι Τούρκοι δοκίμασαν πολλές φορές να καταλάβουν. 
Στα παράλια της Μ. Ασίας, στον κόλπο του Γέροντα, ο ελληνικός στόλος αντιμετώπισε με επιτυχία τον ενωμένο τουρκοαιγυπτιακό.  Ο ναύαρχος Μιαούλης κατάφερε με επιτυχείς ελιγμούς να προκαλέσει σύγχυση στους αντιπάλους του.

Ο ναύαρχος Ανδρέας Μιαούλης

 Η σύγκρουση κράτησε πολλές ώρες. Στο κρίσιμο σημείο της ναυμαχίας οι Έλληνες χρησιμοποίησαν επιδέξια και το ακαταμάχητο όπλο τους, το πυρπολικό. Μια αραβική φρεγάτα, με 1.000 ναύτες και στρατιώτες, τινάχτηκε τον αέρα. 

 Ύστερα απ’ αυτό, ο εχθρικός στόλος υποχώρησε και αναζήτησε μακριά ασφαλές καταφύγιο. Το σχέδιο των Τουρκοαιγυπτίων απέτυχε.

25. Τούρκοι και Αιγύπτιοι εναντίον των Ελλήνων

ΟΙ ΜΕΓΑΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΑΓΩΝΑ - ΦΙΛΕΛΛΗΝΙΣΜΟΣ

Στην Ευρώπη η Ιερή Συμμαχία κράτησε από την αρχή εχθρική στάση απέναντι στην Ελληνική επανάσταση· έσπευσε μάλιστα να την καταδικάσει σε επίσημα συνέδριά της το 1821 και το 1822.Την πολιτική της Ιερής Συμμαχίας εξέφραζε κυρίως ο πρωθυπουργός της Αυστρίας Μέτερνιχ.

Μέτερνιχ

Αντίπαλος του Μέτερνιχ ήταν ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας Ιωάννης Καποδίστριας, ο οποίος επιδίωκε να πείσει τον τσάρο να βοηθήσει τους Έλληνες.

Ιωάννης Καποδίστριας

Οι προσπάθειες του Καποδίστρια εντάθηκαν ιδιαίτερα μετά από τη φρίκη που προκάλεσαν στη Ρωσία και σε όλο το χριστιανικό κόσμο οι σφαγές των χριστιανών στην Κωνσταντινούπολη και ο απαγχονισμός του οικουμενικού πατριάρχη από τους Τούρκους.

«Ο Πατριάρχης Γρηγορίος Ε΄ συρόμενος στην αγχόνη», Λεπτομέρεια από τον πίνακα του Νικηφόρου Λύτρα

Δυστυχώς για τους Έλληνες επικράτησε η πολιτική του Μέτερνιχ· ο τσάρος απομάκρυνε από τη θέση του τον Καποδίστρια. Από τον τρίτο όμως χρόνο της Επανάστασης η κατάσταση άρχισε να αλλάζει. Η πορεία του Αγώνα προκάλεσε όχι μόνο συμπάθεια αλλά και θαυμασμό στους ξένους. Μερικοί ηγέτες, όπως ο υπουργός εξωτερικών της Αγγλίας  Κάννιγκ, σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να συνδυάσουν την πολιτική της χώρας τους με βοήθεια προς την Ελληνική επανάσταση.

Ο Τζωρτζ Κάνινγκ

Έτσι από το 1823 η αγγλική πολιτική έγινε φιλική προς τους Έλληνες και αυτό συντέλεσε στο να αλλάξει και η ρωσική πολιτική. Η Ρωσία ήταν ο κύριος ανταγωνιστής της Αγγλίας και δεν ήθελε να αφήσει τους Άγγλους να έχουν την πρωτοβουλία των διπλωματικών κινήσεων. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο μεγαλύτερες δυνάμεις της εποχής επρόκειτο, όπως και παρακάτω θα δούμε, να βοηθήσει την Ελληνική επανάσταση και να αχρηστεύσει την εχθρική στάση της Αυστρίας και της Ιερής Συμμαχίας. Ενώ οι κυβερνήσεις των δυνάμεων χάραζαν την πολιτική τους, όπως είναι φυσικό, με βάση τα συμφέροντα των χωρών τους, δημιουργήθηκε ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους μεγάλη συγκίνηση από τα κατορθώματα αλλά και τις θυσίες των επαναστατών. Η αγάπη των ξένων για τους επαναστατημένους Έλληνες ονομάστηκε φιλελληνισμός. Οι ίδιοι οι φιλέλληνες έκαναν εράνους για την ενίσχυση του Αγώνα και πίεζαν με διαφόρους τρόπους τις κυβερνήσεις τους να βοηθήσουν τους Έλληνες· σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα έρχονταν και οι ίδιοι στην Ελλάδα και πολεμούσαν στο πλευρό των επαναστατών. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η προσφορά των ανθρώπων του πνεύματος, ποιητών και καλλιτεχνών, οι οποίοι με τα έργα τους πρόβαλλαν τον ελληνικό αγώνα και συγκινούσαν τους συμπατριώτες τους. Εξαιρετική θέση ανάμεσα τους Φιλέλληνες κατέχει ο Άγγλος λόρδος Βύρων, σπουδαίος ποιητής της εποχής, που όχι μόνο πρόσφερε υλικά και ηθικά στην Επανάσταση, αλλά θυσίασε και την ίδια του τη ζωή γι’ αυτήν. 

Άλλοι διάσημοι φιλέλληνες ήταν ο Ουγκό, ο Σέλλεϊ, ο Ντελακρουά, ο Σανταρόζα και άλλοι.

Ο Βίκτωρ Ουγκώ το 1884.

Ο Πέρσι Σέλλεϋ σε ακουαρέλα αγνώστου καλλιτέχνη

Ευγένιος Ντελακρουά

Πορτραίτο του Σανταρόζα

24. Οι Μεγάλες δυνάμεις απέναντι στον ελληνικό αγώνα - Φιλελληνισμός