Η ΠΟΛΙΟΡΚΙΑ ΚΑΙ Η ΕΞΟΔΟΣ ΤΟΥ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙΟΥ
Το Δεκέμβρη του 1825 ο Ιμπραήμ με το στρατό του έφτασε στο Μεσολόγγι και η πολιορκία έγινε στενότερη.
Ο Αιγύπτιος στρατηγός βλέποντάς το πίστεψε πως θα το έπαιρνε εύκολα και ανέλαβε την επιχείρηση μόνος του. ΄Εφερε μεγαλύτερα κανόνια, άνοιξε νέα χαρακώματα και με ελαφριά καράβια έσφιξε τον κλοιό από τη μεριά της θάλασσας πιο πολύ.
΄Όμως ο Μιαούλης κατάφερε και πάλι να περάσει λίγα τρόφιμα και πολεμοφόδια στους πολιορκημένους. Έτσι αυτοί όχι μόνο απέκρουσαν τους Αιγύπτιους αλλά και τους απομάκρυναν.
Τότε ο Ιμπραήμ ζήτησε τη βοήθεια του Κιουταχή.
Η κατάσταση στο Μεσολόγγι χειροτέρευε πολύ. Οι πολιορκημένοι έτρωγαν αρμυρίκια, ποντίκια, γάτες, σκουλήκια και σκύλους, ενώ το νερό είχε λιγοστέψει από τα πηγάδια.
Στο μεταξύ οι Αιγύπτιοι κατέλαβαν τα νησάκια της λιμνοθάλασσας Βασιλάδι και Ντολμά. Οι ΄Έλληνες υπερασπίστηκαν το νησάκι Κλείσοβα με πρωτοστάτη τον Κίτσο Τζαβέλα όπου προκάλεσαν σοβαρές απώλειες στους Τουρκοαιγύπτιους.
Ενώ η κυβέρνηση είχε παραμελήσει το στόλο, ο Μιαούλης με λίγα καράβια προσπάθησε να σπάσει το ναυτικό αποκλεισμό της πόλης, αλλά απέτυχε.
Το Μεσολόγγι δεν είχε να περιμένει βοήθεια πλέον από πουθενά. Τότε πήραν μια ηρωική απόφαση. Να επιχειρήσουν ΄Έξοδο ανάμεσα στα εχθρικά στρατεύματα. Το σχέδιο προέβλεπε την ταυτόχρονη έξοδο τριών τμημάτων από την πόλη ενώ συγχρόνως οι οπλαρχηγοί της Στερεάς θα χτυπούσαν κι αυτοί από έξω για να διευκολύνουν την έξοδο. Οι άρρωστοι, οι γέροι και οι βαριά πληγωμένοι θα έμεναν να αντισταθούν ως το τέλος.
Ξημέρωνε η Κυριακή των Βαΐων ( 11 Απριλίου 1826) . Η ηρωική έξοδος άρχισε.
Ο αιφνιδιασμός όμως δεν πέτυχε γιατί το σχέδιο τους είχε προδοθεί και οι εχθροί τους περίμεναν. Και ενώ τα δύο τμήματα προχωρούσαν μπροστά με στόχο να περάσουν ανάμεσα από τους εχθρούς πολεμώντας, στο τρίτο τμήμα ακούστηκαν φωνές "οπίσω, οπίσω , μωρέ παιδιά". Τότε προκλήθηκε σύγχυση και πανικός. Τα γυναικόπαιδα υποχώρησαν προς την πόλη όπου είχαν εισβάλει οι Τούρκοι.
Ο γέρο- πρόκριτος Χρίστος Καψάλης έβαλε φωτιά στην μπαρουταποθήκη όπου βρισκόταν μαζί με πολλούς άλλους και τινάχτηκαν στον αέρα, παίρνοντας μαζί και πολλούς Τούρκους.
Οι τελευταίοι υπερασπιστές συνέχιζαν μέσα στην πόλη το μάταιο αυτό αγώνα.
Η θυσία του Μεσολογγίου κέρδισε το θαυμασμό όλων των λαών της Ευρώπης.
Οι κυβερνήσεις τους αναγκάστηκαν να πιέσουν το σουλτάνο να σταματήσει τον πόλεμο.
Ο εθνικός μας ποιητής Δ. Σολωμός στο έργο του "Ελεύθεροι Πολιορκημένοι" που ήταν αφιερωμένο στον αγώνα των πολιορκημένων θα πει για το Μεσολόγγι:
"Τα μάτια μου δεν είδαν τόπον ενδοξότερον από τούτο το αλωνάκι"
ΑΚΟΥΣΤΕ ΕΝΑ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΣΕ ΜΟΥΣΙΚΗ Γ. ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟΥ ΜΕ ΤΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥ Ν. ΞΥΛΟΥΡΗ