ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ !!!!

ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ Α΄ ΤΡΙΜΗΝΟΥ

Την Παρασκευή 23-12-2011  και ώρα 12:30 θα δοθούν οι βαθμοί του πρώτου τριμήνου.

Η ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ ΜΑΣ

Την Παρασκευή  23-12-2011 και ώρα 10 π.μ. στην αίθουσα Ι. Καμπανέλλης, θα πραγματοποιηθεί η χριστουγεννιάτικη γιορτή μας, την οποία έχουν επιμεληθεί οι μαθητές και οι μαθήτριες των Α΄ και Β΄ τάξεων του σχολείου μας.

ΤΟ ΟΡΑΜΑ ΤΟΥ ΡΗΓΑ ΦΕΡΑΙΟΥ

Με τις κατακτήσεις των Οθωμανών τα παλαιά σύνορα των βαλκανικών κρατών καταργήθηκαν. 

Οι συμφορές και τα κοινά βάσανα της σκλαβιάς ένωσαν τους Έλληνες και τους άλλους λαούς της Βαλκανικής χερσονήσου. Ο κοινός τρόπος ζωής των σκλαβωμένων δημιούργησε κάποιες κοινές παραδόσεις, πόθους και ελπίδες. Αυτά γίνονται ιδιαίτερα φανερά στις ομοιότητες που παρουσιάζουν τα δημοτικά τραγούδια, τα ήθη και τα έθιμα, η κατοικία και η ενδυμασία των βαλκανικών λαών. Κλέφτες και αρματολούς είχαν και οι Βούλγαροι, τους Χαϊντούτους, οι Σέρβοι τους Χαϊντούκους και οι Ρουμάνοι τους Πανδούρους. 

 Χαϊντούτος

Χαϊντούκος

Πανδούρος

Για όλους αυτούς, όπως και για τους δικούς μας κλεφταρματολούς, μιλούν τα ηρωικά τραγούδια, που εξυμνούν τις πράξεις τους και φανερώνουν τον κοινό πόθο για λευτεριά. Οι εμπορικές σχέσεις, που αναπτύχθηκαν από τη δραστηριότητα των Ελλήνων εμπόρων, έφεραν τους βαλκανικούς λαούς τον έναν πιο κοντά στον άλλο. Απ’ την άλλη όμως, η υποταγή στον τουρκικό ζυγό απομόνωσε τους βαλκανικούς λαούς από την Ευρώπη, που, ελεύθερη, προχωρούσε στο δρόμο της προόδου. Τα ελληνικά σχολεία, στα οποία φοιτούσαν και μαθητές από τις άλλες βαλκανικές χώρες, δεν μπορούσαν από μόνα τους να καλύψουν το κενό της προόδου. 
Την κοινή επιθυμία όλων των βαλκανικών λαών για λευτεριά εξέφρασε ο Ρήγας Φεραίος.

Ρήγας Φεραίος ή Βελεστινλής

Ο Ρήγας γεννήθηκε στο Βελεστίνο (Φερές) της Θεσσαλίας (1757) και γι’ αυτό ονομαζόταν Βελεστινλής ή Φεραίος.
Η αγάπη του για τα γράμματα γρήγορα έφερε το Ρήγα στην Κωνσταντινούπολη και από κει στις παραδουνάβιες ηγεμονίες.
Έμαθε πολλές γλώσσες και γνωρίστηκε με πνευματικούς ανθρώπους της εποχής του. Ιδιαίτερα τον συγκίνησαν οι ιδέες της Γαλλικής επανάστασης.

Παρακολουθούσε με ζωηρό ενδιαφέρον τα κατορθώματα του Ναπολέοντα και φαίνεται πως ήλπιζε στη βοήθειά του. Ο Ρήγας έθεσε ως σκοπό της ζωής του την απελευθέρωση της Ελλάδας και των άλλων βαλκανικών χωρών. Ο σκοπός του αυτός απαιτούσε κατάλληλη προετοιμασία. Γι’ αυτό μετέφρασε στην ελληνική γλώσσα βιβλία, που θα βοηθούσαν το λαό να μορφωθεί και εξέδωσε έργα με επαναστατικό περιεχόμενο.

Βούλγαροι κι Αρβανίτες, Αρμένιοι και Ρωμιοί για την ελευθερία να ζώσομεν σπαθί, λέει χαρακτηριστικά, στον περίφημο «Θούριό» του.
ΔΕΙΤΕ ΟΛΟ ΤΟ ΕΡΓΟ ΕΔΩ

" Ο ΘΟΥΡΙΟΣ" ΤΟΥ ΡΗΓΑ

ΜΟΥΣΙΚΗ:ΧΡΗΣΤΟΣ ΛΕΟΝΤΗΣ

ΕΡΜΗΝΕΙΑ: ΝΙΚΟΣ ΞΥΛΟΥΡΗΣ

Για το σκοπό αυτόν προσπάθησε να μυήσει πολλούς. Άφησε τη Βιέννη, που ήταν το κέντρο της επαναστατικής του δραστηριότητας, και πήγε στην Τεργέστη. Εκεί όμως τον περίμενε η αυστριακή αστυνομία και τον έπιασε, γιατί ανακαλύφθηκαν κάτι κιβώτια με επαναστατικές προκηρύξεις που προορίζονταν για την Ελλάδα.

Ο Ρήγας στη φυλακή. Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων Π. Βρέλλη (Ιωάννινα)

Οι Αυστριακοί τον παρέδωσαν στους Τούρκους κι αυτοί τον μετέφεραν στο Βελιγράδι, όπου και τον σκότωσαν (1798) μαζί με άλλους εφτά συντρόφους του.

               Ο Πύργος Νεμπόισα,  έξω από το Βελιγράδι. Σε αυτόν τον πύργο στραγγαλίστηκε το 1798 ο  Ρήγας Φεραίος και επτά σύντροφοί του

Αναμνηστική πλάκα στον πύργο Νεμπόισα, στον οποίο ο Ρήγας Φεραίος βρήκε φρικτό θάνατο

Τα επαναστατικά μηνύματα του Ρήγα δεν έπεσαν στο κενό. Γρήγορα ξέσπασαν επαναστατικά κινήματα που οδήγησαν τους Έλληνες και τους άλλους βαλκανικούς λαούς στην εθνική τους αποκατάσταση.

Ο Κοραής και ο Ρήγας βοηθούν την Ελλάδα να εγερθεί. Ελαιογραφία σε χαρτόνι. Θεόφιλου Χατζημιχαήλ

16.Το όραμα του Ρήγα Φεραίου

Η ΕΝΟΠΛΗ ΟΡΜΗ ΓΙΑ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ

Στη διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι Έλληνες έκαμαν πολλούς αγώνες και απόπειρες για την αποτίναξη του ζυγού της δουλείας. Οι επαναστατικές τους όμως αυτές ενέργειες ήταν ανοργάνωτες και τοπικά περιορισμένες. Αξιόλογες προσπάθειες για απελευθέρωση έγιναν από τα πρώτα χρόνια στη Μάνη και στην Ήπειρο. Ήταν τότε μια εποχή που ευνοούσε την εκδήλωση επαναστατικών κινήσεων, καθώς οι Τούρκοι βρίσκονταν σε πόλεμο με τους Βενετούς και άλλους Δυτικούς. 

Παρόλο που τα κινήματα αυτά είχαν κάποιες επιτυχίες, δεν μπόρεσαν να φτάσουν στο σκοπό τους. 

Το 1611 εκδηλώθηκε στη Θεσσαλία και την Ήπειρο ένα άλλο επαναστατικό κίνημα με αρχηγό τον επίσκοπο Διονύσιο το Φιλόσοφο, που αργότερα, επονομάστηκε Σκυλόσοφος  εξαιτίας των συνεπειών του αποτυχημένου κινήματός του εναντίον των Τούρκων. 

Ο φλογερός αυτός ιεράρχης κατόρθωσε να ξεσηκώσει πολλούς κατοίκους της υπαίθρου εναντίον των τυράννων. Οι Τούρκοι κατέπνιξαν το κίνημα του Διονυσίου και τον ίδιο τον έπιασαν και τον θανάτωσαν με μαρτυρικό θάνατο. 

Το 1611, ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος, πρώην επίσκοπος Τρίκκης, ηγήθηκε κινήματος στην Ήπειρο το οποίο είχε ως αποκορύφωμα την είσοδο των εξεγερμένων στην πόλη των Ιωαννίνων. Η Τουρκική φρουρά, παρά τον αρχικό αιφνιδιασμό, ανασυντάχθηκε και διασκόρπισε τους εξεγερμένους. Ο Διονύσιος ο Φιλόσοφος ή Σκυλόσοφος κατά τους Τούρκους, κρύφτηκε σε σπήλαιο του κάστρου αλλά γρήγορα εντοπίσθηκε και βρήκε τραγικό θάνατο

Σημαντικές προσπάθειες έγιναν στα τέλη του 18ου αι. Η πρώτη άρχισε το 1769 κι έμεινε γνωστή ως «Ορλωφικά», από το όνομα των Ορλώφ, Ρώσων αρχηγών του κινήματος.

Ο Αλέξιος Ορλώφ

Η Ρωσία που τότε βρισκόταν σε πόλεμο με τους Τούρκους, για να στρέψει την προσοχή του αντιπάλου της αλλού, ξεσήκωσε τους Έλληνες.

Ρωσικό πλοίο του 18ου αιώνα

 Η επανάσταση απλώθηκε γρήγορα στην Πελοπόννησο, κι έφτασε και στη Στερεά. Οι επαναστάτες όμως νικήθηκαν κι έπαθαν μεγάλες συμφορές. Πιο πολύ πλήρωσε η Πελοπόννησος.
(Η φράση «ο κατακαημένος Μοριάς» έχει μείνει από την εποχή εκείνη ). 

Όμως ο Ρωσοτουρκικός αυτός πόλεμος είχε κι ένα καλό αποτέλεσμα, τη συνθήκη του Κιουτσούκ – Καϊναρτζή (1774), με την οποία ειρήνευσαν Τούρκοι και Ρώσοι. Η συνθήκη αυτή αργότερα έδωσε τη δυνατότητα στα ελληνικά καράβια να πλέουν με ρωσική σημαία στα Στενά. Το γεγονός αυτό συνέβαλε πολύ στην οικονομική ανάπτυξη των Ελλήνων. 

Μια δεύτερη επαναστατική ενέργεια ακολούθησε λίγο αργότερα (1788) με αρχηγό το Λάμπρο Κατσώνη, αξιωματικό του ρωσικού στρατού.

Ο Λάμπρος Κατσώνης

Ο Κατσώνης κατάφερε με το μικρό του στόλο να κυριαρχήσει στο Αιγαίο και να γίνει ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων και των πειρατών.

Όμως η Ρωσία, που είχε κινήσει την επανάσταση, έκαμε πάλι ειρήνη με τους Τούρκους και ο Κατσώνης εγκαταλείφθηκε, αφού προηγουμένως ο στόλος του έπαθε πανωλεθρία από τον τουρκικό έξω από την Άνδρο.

15.Η ένοπλη ορμη για απελευθέρωση

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ

Το σχολείο μας την Πέμπτη 8-12-2011 θα παραμείνει κλειστό λόγω  συμμετοχής των εκπαιδευτικών στην ετήσια τακτική γενική συνέλευση του Συλλόγου Π.Ε. Πειραιά "Ρήγας Φεραίος".

ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ - ΖΩΝΕΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ

ΟΙ ΚΛΙΜΑΤΙΚΕΣ ΖΩΝΕΣ ΤΗΣ ΓΗΣ - ΠΑΙΧΝΙΔΙ

Πηγή: http://geogr.eduportal.gr

ΔΕΙΤΕ ΕΙΚΟΝΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΖΩΝΕΣ ΒΛΑΣΤΗΣΗΣ

ΤΑ ΚΑΣΤΡΑ ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ

Τρεις περιοχές της Ελλάδας, το Σούλι, η Μάνη και τα Σφακιά, κατάφεραν να διατηρήσουν σχετική ελευθερία. Οι Σουλιώτες, για ν’ αποφύγουν τον εξισλαμισμό και να γλιτώσουν από τις επιδρομές των ληστών, κατέφυγαν στα Κασσωπαία βουνά της Ηπείρου.

Κασσωπαία βουνά

Ήταν οργανωμένοι σε μεγάλες οικογένειες (φάρες) και διοικούνταν από ένα συμβούλιο γερόντων, που δίκαζε και τις υποθέσεις με βάση τα έθιμα.

Σουλιώτης

Οι Σουλιώτες αποτελούσαν ισχυρή στρατιωτική δύναμη και ήταν ένα μεγάλο εμπόδιο για τον Αλή πασά των Ιωαννίνων, που ήθελε να επεκτείνει την κυριαρχία του.

Αλή πασάς

Γι’ αυτό ξέσπασε ανάμεσα στους Σουλιώτες και τον Αλή πασά πόλεμος, που κράτησε πολλά χρόνια. Στη διάρκεια του πολέμου αυτού οι Σουλιώτες βρέθηκαν σε δύσκολη θέση, γιατί τους έλειψαν τα εφόδια – ψωμί και μολύβι. Τότε έκλεισαν συμφωνία με τον Αλή να φύγουν από το Σούλι. Ο Αλής όμως δεν τήρησε τη συμφωνία. Τις στιγμές εκείνες γράφτηκαν οι πιο ένδοξες σελίδες της σουλιώτικης ιστορίας. Όταν οι Σουλιώτισσες κατάλαβαν πως κινδύνευαν να πέσουν στα χέρια του εχθρού, ανέβηκαν με τα παιδιά τους στην κορυφή του Ζαλόγγου. Εκεί, αφού τα φίλησαν για στερνή φορά, τα ’ριξαν στον γκρεμό. Μετά οι ίδιες πιάστηκαν σε χορό τραγουδώντας. Σε κάθε γύρο η πρώτη που έσερνε το χορό, πηδούσε στο γκρεμό, ώσπου δεν έμεινε καμιά.

Οι Σουλιώτισσες στο Ζάλογγο

Από τους υπόλοιπους Σουλιώτες λίγοι μόνο κατάφεραν να σωθούν και να φτάσουν στην Κέρκυρα. 

Σήμερα υπάρχει μνημείο στην περιοχή προς τιμή των ηρωικών αυτών γυναικών. 

Το μνημείο του Ζαλόγγου

" Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΖΑΛΟΓΟΥ", ΜΙΑ ΣΥΓΚΛΟΝΙΣΤΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΛΕΡΥ ΝΤΑΝΤΩΝΑΚΗ

Μια άλλη περιοχή της χώρας, που οι κάτοικοι της έζησαν με σχετική αυτονομία ήταν η Μάνη. 

Μάνη

Οι Μανιάτες οργανώθηκαν με βάση την οικογένεια. Έτσι, πολλές οικογένειες, που συνδέονταν με συγγένεια, αποτελούσαν μια πατριά.  Οι πατριές συχνά έρχονταν σε σύγκρουση μεταξύ τους. Τότε αρχηγός της πατριάς οριζόταν ο πιο ικανός, ο πιο ώριμος και με κάποια ηλικία. Αποφάσεις για τις σοβαρές υποθέσεις έπαιρνε η συνέλευση των πιο ηλικιωμένων, η «γεροντική». Τα σπίτια τους τα ’χτιζαν σε θέσεις που τους εξασφάλιζαν τον έλεγχο της περιοχής και την άμυνα σε περίπτωση κινδύνου. Στη μέση υψωνόταν ο πύργος και γύρω τα σπίτια των συγγενών. 

Τα τελευταία χρόνια πριν από την Επανάσταση διοικητής της Μάνης ήταν ένας καπετάνιος, που είχε τον τίτλο του μπέη. Η Μάνη χρησίμευε πάντοτε ως ασφαλές καταφύγιο αγωνιστών και διωκομένων. Όταν άρχισε ο Αγώνας, οι εμπειροπόλεμοι Μανιάτες αποτέλεσαν την πρώτη υπολογίσιμη δύναμη του έθνους.

Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης ( 1765 - 1848) - Μια σημαντική μορφή της Μάνης

Ελεύθεροι, ως ένα βαθμό, έζησαν στην Τουρκοκρατία και οι Σφακιανοί. Τα Σφακιά είναι απόκρημνη περιοχή στα Λευκά όρη της Κρήτης. 

Χώρα Σφακίων

 Από τον καιρό των Βενετών ακόμα οι Σφακιανοί είχαν ορισμένα προνόμια σε σχέση με τους άλλους Κρητικούς, που τα διατήρησαν και στην Τουρκοκρατία. Ζούσαν ανοργάνωτοι, σχεδόν μιαν πρωτόγονη ζωή, και ήταν ο φόβος των Τούρκων που ζούσαν στα πεδινά μέρη. Ήταν κι αυτοί μια σημαντική δύναμη για τον αγώνα του έθνους.

                                                                          Ιωάννης Βλάχος ή Δασκαλογιάννης                                                                                      Διακρίθηκε στον αγώνα εναντίον των Τούρκων και γνώρισε φριχτό θάνατο

14. Τα καστρα της λευτεριας

ΑΠΕΡΓΙΑ ΓΣΕΕ - ΑΔΕΔΥ

ΚΛΕΦΤΕΣ ΚΑΙ ΑΡΜΑΤΟΛΟΙ

Σ’ όλη τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας οι δύσκολες συνθήκες της ζωής έκαναν πολλούς να ανεβαίνουν στα βουνά και να γίνονται ληστές.

Κλέφτης

Οι Αρχές τους αντιμετώπιζαν ως κακούργους· ο λαός όμως θαύμαζε το ελεύθερο φρόνημα, τη λεβεντιά και την παλικαριά τους κι έκαμε τραγούδι τη ζωή και τα κατορθώματά τους.
" Η ΚΛΕΦΤΙΚΗ ΖΩΗ" Λ. ΚΗΛΑΗΔΟΝΗΣ

Έτσι οι κλέφτες θεωρήθηκαν λαϊκοί ήρωες. Οι Τούρκοι, για να προστατέψουν την ύπαιθρο από τους κλέφτες, οργάνωσαν ειδικά τμήματα, τους αρματολούς. 

Αρματολός

Αυτοί αναλάμβαναν τη φύλαξη μιας περιοχής, που λεγόταν αρματολίκι. Πολλές φορές το οθωμανικό κράτος έδινε τα αρματολίκια σε ξακουστούς κλέφτες, που δεν μπορούσε να τους υποτάξει αλλιώς. 

Χάρτης με τα αρματολίκια της Πίνδου

Ο σουλτάνος φρόντιζε να παραμερίζει τους αρματολούς, που αποκτούσαν ιδιαίτερη δύναμη ή έδειχναν ξεχωριστή συμπάθεια στους ραγιάδες. Τότε αυτοί ξαναγίνονταν κλέφτες. Συχνά κλέφτες και αρματολοί συνεργάζονταν με αποτέλεσμα οι λέξεις κλέφτης και αρματολός να σημαίνουν το ίδιο πράγμα. 

Κάθε ομάδα αρματολών ή κλεφτών είχε το δικό της μπαϊράκι (σημαία), τον καπετάνιο της και το πρωτοπαλίκαρό της, που είχε θέση υπαρχηγού. 

Μπαϊράκι

Η ομάδα μπορούσε να έχει και ψυχογιούς, δηλαδή ανήλικα κλεφτόπουλα. Η ζωή των κλεφτών ήταν γεμάτη κακουχίες και στερήσεις. Στα σαράντα τους χρόνια οι περισσότεροι κλέφτες ήταν γέροι λίγοι όμως πέθαιναν από φυσικό θάνατο. 

Κλέφτες στο λημέρι τους

Ζούσαν σε μέρη δυσκολοπάτητα, που τα έλεγαν λημέρια. Συχνά αναγκάζονταν ν’ αλλάξουν λημέρι για μεγαλύτερη ασφάλεια και πάντα έβαζαν γύρω τους καραούλια, δηλαδή σκοπιές.

Στις συγκρούσεις τους με  τους Τούρκους έστηναν ενέδρες ή έκαναν αιφνιδιασμούς αυτός ο τρόπος πολέμου ονομάστηκε κλεφτοπόλεμος. 

Κλεφτοπόλεμος

Στις καλές και ειρηνικές μέρες χαίρονταν τη φύση και τη λευτεριά και φρόντιζαν τ’ άρματά τους, παράβγαιναν στο τρέξιμο, το πήδημα, το λιθάρι και το σημάδι, γλεντούσαν και χόρευαν. 

Ήταν πάντα έτοιμοι να δώσουν τη ζωή τους για τη λευτεριά και την τιμή τους. 
Οι κλέφτες και οι αρματολοί με τη δράση και τα κατορθώματα τους έδιναν κουράγιο στους ραγιάδες και συντηρούσαν την ελπίδα για την ανάσταση του Γένους. 
Κι όταν ήρθε η ώρα του μεγάλου ξεσηκωμού, αυτοί αποτέλεσαν τον πυρήνα των αγωνιστών της ελευθερίας.

ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΓΙΑ ΝΑ ΔΕΙΤΕ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΣΠΟΥΔΑΙΟ ΚΛΕΦΤΑΡΜΑΤΟΛΟ ΤΩΝ ΑΓΡΑΦΩΝ , ΤΟΝ ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗ

13. Κλέφτες και αρματολοί

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΣΚΛΑΒΙΑ

Παρά τη σκλαβιά οι Έλληνες ανέπτυξαν τα γράμματα και τις τέχνες, ιδίως στις λατινοκρατούμενες περιοχές. Η άνθηση της ποίησης και του θεάτρου στην Κρήτη έμεινε στην ιστορία ως κρητική αναγέννηση. 

«Ο Ερωτόκριτος» ( όλο το έργο μπορείτε να το δείτε κάνοντας κλικ ΕΔΩ ) και «Η θυσία του Αβραάμ» του Βιτσέντζου Κορνάρου 

και «Η Ερωφίλη» του Γεωργίου Χορτάτζη είναι έργα που διαβάζονται και σήμερα.

ΑΚΟΥΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΛΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ ΜΕ ΤΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥ Ν. ΞΥΛΟΥΡΗ

Η ποίηση και η μουσική καλλιεργήθηκαν και στα Επτάνησα, όπου κατέφυγαν πολλοί Κρητικοί μετά την υποταγή της Κρήτης στους Τούρκους. Οι Επτανήσιοι λογοτέχνες έγραφαν στη γλώσσα του λαού πρωτότυπα έργα κι έκαναν μεταφράσεις έργων των αρχαίων Ελλήνων και Ευρωπαίων συγγραφέων. 

Στην Ήπειρο, ο Ιωάννης Βηλαράς έγραψε τα ποιήματά του, χρησιμοποιώντας γλώσσα δημοτική.

Ιωάννης Βηλαράς

Στη Βλαχία, ο Αθανάσιος Χριστόπουλος έγραψε πολύ ωραία ποιήματα καθώς και θεατρικά έργα σε απλή γλώσσα. 

Αθανάσιος Χριστόπουλος

Όλους όμως τους ποιητές και δημιουργούς τους ξεπέρασε ο ίδιος ο λαός. Με τα τραγούδια του έψαλε τις λύπες, τις χαρές, τους καημούς, τις ελπίδες και τα καθημερινά του προβλήματα και τραγούδησε σημαντικά πρόσωπα και γεγονότα. Η μελωδία των τραγουδιών αυτών έχει ως βάση τη βυζαντινή μουσική, η οποία εξακολουθούσε να καλλιεργείται. Σε λαϊκή γλώσσα ήταν γραμμένα και πολλά συναξάρια αγίων και φυλλάδες, που κυκλοφορούσαν ανάμεσα στους υπόδουλους.

Οι περιοχές που διάλεξαν να ζήσουν οι Έλληνες ήταν πλαγιές και απόμερα μέρη. Τα σπίτια τους τα έφτιαχναν μικρά, με λίγα παράθυρα. Αργότερα όμως  χτίστηκαν «αρχοντικά» (Πήλιο, Καστοριά, Ύδρα), έγιναν έργα κοινής ωφέλειας (γεφύρια, βρύσες) και μικρά οχυρωματικά έργα (πύργοι Μάνης, καστρόσπιτα και καστροχώρια, κυρίως στα νησιά του Αιγαίου).Σπάνια οι Τούρκοι επέτρεπαν το χτίσιμο νέων εκκλησιών. Οι χριστιανοί περιορίζονταν μόνο σε επιδιορθώσεις. Εξάλλου δεν υπήρχαν τα μέσα και ειδικευμένοι τεχνίτες. Εξαίρεση αποτελούσαν οι εκκλησίες των μοναστηριών, που χτίζονταν με δαπάνες ευεργετών.

Οι χριστιανοί ζωγράφοι συνέχισαν την παραγωγή σημαντικών έργων στα μεγάλα θρησκευτικά κέντρα της εποχής (Κρήτη, Μετέωρα, Άγιον  Όρος κ.α.). Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο Θεοφάνης, ο Πουλάκης και ο Μιχ. Δαμασκηνός.

Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος - έργο του Θεοφάνη

Ακόμα, αρκετοί λαϊκοί ζωγράφοι πλούτισαν την παράδοση με τα έργα τους.

Γενικά η αρχιτεκτονική και η ζωγραφική συνέχισαν τη βυζαντινή παράδοση, δέχτηκαν όμως και επιδράσεις από τη Δύση, προπαντός στις λατινοκρατούμενες  περιοχές.

12. Πνευματική ανάπτυξη μέσα στη σκλαβιά

ΠΑΡΑΓΟΝΤΟΠΟΙΗΣΗ ΦΥΣΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΩΝ

Κάντε ΚΛΙΚ στις εικόνες και εξασκηθείτε στην παραγοντοποίηση των φυσικών αριθμών μέσα από "δεντροδιαγράμματα"