Το τρίτο έτος της Επανάστασης (1823) δε συνέβησαν σημαντικά στρατιωτικά γεγονότα. Τα ταμεία της Οθωμανικής αυτοκρατορίας ήταν άδεια. Οι αντιζηλίες ανάμεσα στους πασάδες (διοικητές επαρχιών) ήταν συχνές και οι εξεγέρσεις των γενιτσάρων ήταν από τα κυριότερα προβλήματα στο εσωτερικό της Τουρκίας. Από την αδυναμία αυτή των Τούρκων δεν επωφελήθηκαν οι Έλληνες, για να ελευθερώσουν κι άλλες περιοχές. Χρήματα δεν υπήρχαν αρκετά. Επιπλέον ξέσπασαν έντονες διαμάχες για τον έλεγχο της εξουσίας ανάμεσα σε στρατιωτικούς και πολιτικούς. Οι θρίαμβοι των στρατιωτικών στις διάφορες μάχες με τους Τούρκους προκάλεσαν την αντιζηλία των πολιτικών. Η Επανάσταση κλονιζόταν από αυτές τις εσωτερικές διαμάχες και οι στιγμές που περνούσε ήταν κρίσιμες. Οι Τούρκοι, πάντως, συνέχισαν τις προσπάθειες να καταπνίξουν την Επανάσταση. Δυο στρατιές από την Ανατολική και τη Δυτική Ελλάδα κατευθύνθηκαν προς την Πελοπόννησο.
Η επιχείρηση στην Ανατολική Ελλάδα απέτυχε. Στη Δυτική Στερεά την επιχείρηση ανέλαβαν ο Μουσταφά πασάς κι ο Ομέρ Βρυώνης. Θα τους ενίσχυαν και δυνάμεις από τη Θεσσαλία και την Ήπειρο για να καταλάβουν το Μεσολόγγι. Η ελληνική κυβέρνηση, για να αντιμετωπίσει την κατάσταση, διόρισε στρατηγό το Μάρκο Μπότσαρη.
 |
| Μάρκος Μπότσαρης, ελαιογραφία στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο |
Αυτό όμως δυσαρέστησε τους άλλους οπλαρχηγούς. Ο Μπότσαρης κάλεσε τους οπλαρχηγούς να συμφιλιωθούν και ενωμένοι να χτυπήσουν τους Τούρκους. Ο ίδιος, σχίζοντας το δίπλωμα της αρχιστρατηγίας και δίνοντας ένα λαμπρό παράδειγμα ανωτερότητας, πήρε τους λίγους Σουλιώτες του και κίνησε ν’ αντιμετωπίσει το στρατό του Μουσταφά.
Επειδή μια ανοιχτή αναμέτρηση με τον πολυάριθμο εχθρικό στρατό δε θα είχε επιτυχία, ο Μπότσαρης εφάρμοσε σχέδιο αιφνιδιαστικής επίθεσης (γιουρούσι). Η αποφασιστική μάχη έγινε στο Κεφαλόβρυσο κοντά στο Καρπενήσι.
 |
| Η μάχη στο Κεφαλόβρυσο |
Το κτύπημα που δέχτηκε ο εχθρός ήταν αρκετό για να ματαιώσει το σχέδιό του. Όμως μέσα στη μάχη εκείνη ο ήρωας σκοτώθηκε και η πατρίδα έχασε ένα γενναίο αγωνιστή κι έναν τίμιο στρατιώτη.
 |
| Ο θάνατος του Μάρκου Μπότσαρη Πίνακας από τον Ludovico Lipparini, που βρίσκεται στο μουσείο της Τεργέστης στην Ιταλία |
 |
| Το μνημείο στο Κεφαλόβρυσο Ευρυτανίας για το Μάρκο Μπότσαρη και τους συμπολεμιστές του |
Γενικά τα τρία πρώτα χρόνια της Επανάστασης μπορούμε να πούμε ότι οι Έλληνες ενεργούσαν χωρίς σχέδιο. Είχαν πολλούς αρχηγούς, οι οποίοι δεν κατάφερναν πάντα να συνεννοηθούν. Ανάμεσα στο στρατό ξηράς και στο στόλο υπήρχε ελάχιστη συνεργασία. Κι ακόμη από τα ελληνικά στρατεύματα έλειπε ο κατάλληλος οπλισμός και κυρίως κανόνια, που ήταν απαραίτητα για τις πολιορκίες των κάστρων. Υστερούσαν ακόμα στον ανεφοδιασμό, αφού συντηρούνταν μόνοι τους ή με προσφορές των ευπορότερων. Το μεγάλο λάθος όμως ήταν ότι δε δημιουργήθηκε τακτικός στρατός και οι Έλληνες περιορίστηκαν στην τακτική της ξαφνικής επίθεσης (γιουρούσι). Η έλλειψη αυτή θα φανεί λίγο αργότερα, όταν θα αναγκαστούν να πολεμήσουν με τον οργανωμένο στρατό των Αιγυπτίων.
ΤΟ ΒΙΝΤΕΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ