Η μικρότερη μονάδα ζωής είναι το κύτταρο. Όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα τα οποία δεν μπορούμε να τα δούμε με γυμνό μάτι, αλλά αποτελούν "μηχανές" που λειτουργούν με απίστευτη ακρίβεια.
Οι οργανισμοί που αποτελούνται από ένα κύτταρο ονομάζονται μονοκύτταροι, ενώ αυτοί που αποτελούνται από περισσότερα κύτταρα, πολυκύτταροι.
Τα κύτταρα των φυτών και των ζώων έχουν αρκετές ομοιότητες, αλλά παρουσιάζουν και αρκετές διαφορές.
Στα ζωικά κύτταρα μπορούμε να διακρίνουμε την κυτταρική μεμβράνη, το κυτταρόπλασμα και τον πυρήνα. Βέβαια υπάρχουν και άλλα μέρη, τα οποία όμως θα τα μελετήσετε σε μεγαλύτερες ηλικίες.
Δείτε την είκόνα ενός ζωικού κυττάρου:
Στα φυτικά κύτταρα θα διακρίνουμε εκτός από τα μέρη που είδαμε στα ζωικά ,επιπλέον και το κυτταρικό τοίχωμα, τα χυμοτόπια και τους χλωροπλάστες.
Ας δούμε τωρα τα μέρη του κυττάρου πιο αναλυτικά:
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΜΕΜΒΡΑΝΗ
Η κυτταρική μεμβράνη διαχωρίζει το κύτταρο από το περιβάλλον του. Από αυτήν περνάνε προς το κύτταρο χρήσιμα υλικά και αποβάλλονται άχρηστα προς τα έξω.
ΚΥΤΤΑΡΟΠΛΑΣΜΑ
Το κυτταρόπλασμα είναι ο χώρος ανάμεσα στην κυτταρική μεμβράνη και τον πυρήνα. Σε αυτόν υπάρχουν πολλά μικροσκοπικά οργανίδια με πιο σημαντικά τα μιτοχόνδρια. Τα μιτοχόνδρια αποτελούν τα "εργοστάσια" παραγωγής ενέργειας των κυττάρων.
μιτοχόνδριο σε υπερμεγέθυνση |
ΠΥΡΗΝΑΣ
Ο πυρήνας αποτελεί το"κέντρο ελέγχου" όλων των λειτουργιών του κυττάρου. Σε αυτόν βρίσκονται αποθηκευμένες όλες οι γενετικές πληροφορίες του κυττάρου και μια χημική ένωση, με δύσκολο όνομα, αλλά πολύ σημαντική για τη ζωή: το δεσοξυριβονουκλεϊνικό οξύ ή πιο απλά DNA.
To DNA που μοιάζει σαν μια σπειροειδή ανεμόσκαλα είναι ίδιο σε όλα τα κύτταρα ενός ζωντανού οργανισμού και σε αυτό '' φυλάσσονται " οι γενετικές πληροφορίες με τη μορφή ενός κωδικού ο οποίος εξασφαλίζει την αναπαραγωγή και τη διαιώνιση των ειδών.
DNA
Στα φυτικά κύτταρα μπορούμε να διακρίνουμε επιπλέον και τα εξης μέρη:
ΚΥΤΤΑΡΙΚΟ ΤΟΙΧΩΜΑ
Βρίσκεται πάνω από την κυτταρική μεμβράνη των φυτικών κυττάρων, είναι συμπαγές και κάνει το κύτταρο άκαμπτο. Επειδή τα φυτά δεν έχουν σκελετό, στηρίζονται χάρη στην ακαμψία που προσδίδει το κυτταρικό τοίχωμα.
ΧΛΩΡΟΠΛΑΣΤΕΣ
Είναι γεμάτοι με μια πράσινη χρωστική ουσία.Σε αυτή οφείλεται και το πράσινο χρώμα των φύλλων. Στους χλωροπλάστες γίνεται η φωτοσύνθεση.
ΧΥΜΟΤΟΠΙΑ
Τα χυμοτόπια των φυτικών κυττάρων αποτελούν τις αποθήκες τους. Σε αυτά αποθηκεύονται χρήσιμες ουσίες, όπως το άμυλο.
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΔΕΙΤΕ ΜΙΑ ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΑΝΑΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΖΩΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΩΝΤΑΣ ΤΟ ΜΕΤΑΦΡΑΣΤΗ, ΑΝ ΧΡΕΙΑΣΤΕΙ, ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΤΕ ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΥ ΖΩΙΚΟΥ
ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΥΤΙΚΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΣΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΚΑΙ ΔΕΙΤΕ ΤΟ ΜΕΓΕΘΟΣ
ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ, ΑΚΑΡΕΩΝ ΣΚΟΝΗΣ, ΚΟΚΚΩΝ ΓΥΡΗΣ, ΙΩΝ ΚΑΙ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΗ ΜΙΑΣ ΚΑΡΦΙΤΣΑΣ. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΑ;
ΔΙΑΦΟΡΩΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ, ΑΚΑΡΕΩΝ ΣΚΟΝΗΣ, ΚΟΚΚΩΝ ΓΥΡΗΣ, ΙΩΝ ΚΑΙ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΗ ΜΙΑΣ ΚΑΡΦΙΤΣΑΣ. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΑ;
ΚΑΝΤΕ ΚΛΙΚ ΕΔΩ ΚΑΙ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΤΕ ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΩΝ ΖΩΙΚΩΝ (ANIMAL CELL) KAI ΤΩΝ ΦΥΤΙΚΩΝ ΚΥΤΤΑΡΩΝ (PLANT CELL)