Την τελευταία περίοδο της Βυζαντινής αυτοκρατορίας το εμπόριο και η ναυτιλία βρίσκονταν σε παρακμή. Τα πράγματα χειροτέρεψαν με την τουρκική κατάκτηση. Οι περισσότεροι Έλληνες ζούσαν από τη γεωργία και την κτηνοτροφία και πολύ λίγοι από τη βιοτεχνία.
Το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής το έπαιρναν οι κατακτητές, είτε ως ιδιοκτήτες γης είτε με μορφή φόρων. Αργότερα σχηματίστηκαν μεγάλες αγροτικές ιδιοκτησίες (τσιφλίκια), που ανήκαν κυρίως σε Τούρκους. Εκεί καλλιεργούνταν προϊόντα που είχαν μεγάλη ζήτηση: σιτάρι, βαμβάκι, σταφίδα, καπνός.
Σιγά σιγά οι Έλληνες κατάφεραν να πάρουν στα χέρια τους το εμπόριο, που γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη. Τα προϊόντα πουλιόνταν στο παζάρι, που έμοιαζε με τη σημερινή λαϊκή αγορά και γινόταν μια φορά την εβδομάδα στο κεφαλοχώρι της περιοχής.
Σε ορισμένα μέρη γίνονταν εμποροπανηγύρεις μια φορά το χρόνο, όπως και σήμερα.
Τον άλλο καιρό πλανόδιοι έμποροι (πραματευτάδες, γυρολόγοι) έφερναν στα χωριά αγαθά που έλειπαν. Επειδή μάλιστα υπήρχε ανασφάλεια, μετακινούνταν πολλοί μαζί (καραβάνια) με μουλάρια ή καμήλες και διανυκτέρευαν στα χάνια, που βρίσκονταν σε απόσταση 30 χιλιόμετρα περίπου το ένα από το άλλο.
Εμπόριο, βέβαια, γινόταν και με το εξωτερικό, ιδιαίτερα με την Ευρώπη. Εισάγονταν κυρίως βιομηχανικά προϊόντα και υφάσματα, και εξάγονταν γεωργικά. Η ελληνική ναυτιλία αναπτύχθηκε ιδιαίτερα ύστερα από τη συνθήκη του Κιουτσούκ – Καϊναρτζή (1774), που έγινε ανάμεσα στη Ρωσία και την Οθωμανική αυτοκρατορία.
 |
| Η τοποθεσία υπογραφής της Συνθήκης |
Από τότε τα ελληνικά πλοία μπορούσαν να υψώνουν ρωσική σημαία και να ταξιδεύουν ανενόχλητα σε όλες τις θάλασσες της Οθωμανικής αυτοκρατορίας.
Η Ύδρα, οι Σπέτσες, τα Ψαρά και άλλα νησιά απέκτησαν μεγάλο εμπορικό στόλο και γνώρισαν οικονομική άνθηση. Στις ναυτικές επιχειρήσεις οι καραβοκύρηδες έβαζαν τα κεφάλαια, οι τεχνίτες και οι ναύτες τη δουλειά τους κι όλοι είχαν μερίδιο στην ιδιοκτησία και στα κέρδη.
Κάτι παρόμοιο έγινε και με αρκετές βιοτεχνίες, που αναπτύχθηκαν εκείνη την εποχή. Σημαντικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις δημιουργήθηκαν στην Καστοριά με τα γουναρικά, στα Αμπελάκια Θεσσαλίας με τη βαφή κόκκινων νημάτων, στα 24 χωριά του Πηλίου με τα μεταξωτά είδη και τα μάλλινα σκεπάσματα και σε άλλα μέρη.
 |
| Τα Αμπελάκια σήμερα |
Ακόμα και σε κάποια επαγγέλματα, όπως του χτίστη, του μαραγκού, του βοσκού κ.ά. δημιουργούνταν παρέες, που μετακινούνταν και δούλευαν συντροφικά.
