Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΕΞΑΠΛΩΝΕΤΑΙ

Τον ίδιο καιρό, που η Επανάσταση είχε ξεσπάσει στη Μολδοβλαχία, η Πελοπόννησος βρισκόταν σε αναβρασμό. Οι κάτοικοι είχαν πιστέψει ότι η ώρα του ξεσηκωμού είχε φτάσει και δεν το έκρυβαν. Οι φήμες για απίθανα γεγονότα, όπως ότι η Ρωσία ήταν έτοιμη να επέμβει ή ότι άλλες περιοχές είχαν ανοίξει νικηφόρο πόλεμο με τους Τούρκους, διαδέχονταν η μια την άλλη. 
Στο μεταξύ είχε φτάσει στην Πελοπόννησο, ως εκπρόσωπος της Φιλικής εταιρείας, ο αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Δίκαιος ή Παπαφλέσσας και είχε γίνει η ψυχή του κινήματος. 

Παπαφλέσσας

Ασυγκράτητος διέτρεχε την ύπαιθρο και, διαδίδοντας ότι όλα είναι έτοιμα, σκορπούσε τον ενθουσιασμό. Στη Μάνη, εξάλλου, βρισκόταν από καιρό ο πρωτοκλέφτης Θεόδωρος Κολοκοτρώνης.

Θ. Κολοκοτρώνης

Οι Τούρκοι, βλέποντας τις ύποπτες κινήσεις, κάλεσαν στην Τριπολιτσά τους αρχιερείς και τους προεστούς για σύσκεψη. Όσους πήγαν τους φυλάκισαν. 
 Οι περισσότεροι όμως δεν πήγαν, γιατί ήξεραν τι τους περίμενε. 

Αυτό τους εξέθεσε περισσότερο στα μάτια των Τούρκων. Το Μάρτιο του 1821 ξεκίνησε η Επανάσταση από την Πελοπόννησο. 

Λάβαρο Επανάστασης

Στην αρχή οι συγκρούσεις ήταν μεμονωμένες. Οι Τούρκοι ζούσαν μαζί με τους Έλληνες και είχαν προσωπικές επαφές, ακόμα και φιλίες. Μόλις άρχισε η Επανάσταση, οι σχέσεις τους άλλαξαν. Οι Τούρκοι φοβισμένοι έμπαιναν στα κάστρα κι οι Έλληνες έμεναν απ’ έξω για να τους πολιορκήσουν. 

Οι πολιορκητές, κατά οικογένειες και χωριά, χωρίς όπλα και αρχηγούς, απέκλειαν τους δρόμους ανεφοδιασμού των κάστρων. Ο αγώνας κάπως έτσι άρχισε. Όσο όμως περνούσε ο καιρός, ο πόλεμος αγρίευε και έδειχνε το αληθινό του πρόσωπο. 
Στη Στερεά Ελλάδα, όπου υπήρχε αρματολική παράδοση και οργάνωση, οι επαναστάτες κινήθηκαν πιο συντονισμένα. Ο Πανουργιάς κατέλαβε την Άμφισσα.

Ο Πανουργιάς

 Ο Αθανάσιος Διάκος τη Λιβαδειά. 

Ο Αθανάσιος Διάκος, πίνακας του Διονύσιου Τσόκου

Λίγο αργότερα επαναστάτησε και η Δυτική Στερεά. Έτσι  η Επανάσταση απλώθηκε σε όλη τη Στερεά Ελλάδα,  η οποία επρόκειτο να κρατήσει το μεγαλύτερο βάρος των τουρκικών επιδρομών. Η φλόγα μεταδόθηκε στο Πήλιο, τη Χαλκιδική και σε άλλες περιοχές. Από τα νησιά πρώτα επαναστάτησαν οι Σπέτσες με την Μπουμπουλίνα και ακολούθησαν τα άλλα.

Η Μπουμπουλίνα

Σε λίγο στο Αιγαίο έπλεαν μόνο τα ελληνικά πλοία, παρόλο που ο τουρκικός στόλος ήταν ισχυρότερος. Έπρεπε να κρατηθούν ελεύθερα τα νησιά, για να ανεφοδιάζεται  ο ελληνικός στόλος και να εμποδιστεί με κάθε τρόπο απόβαση Τούρκων από τη Μ. Ασία.
Ο σουλτάνος Μαχμούτ Β΄, μόλις πληροφορήθηκε για την Επανάσταση, οργίστηκε σε αφάνταστο βαθμό και έδωσε εντολή για αντίποινα εναντίον των Ελλήνων στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, το Αϊβαλί. Ανάμεσα στα πολλά θύματα του φανατισμού ήταν και ο πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄. Τον συνέλαβαν την ημέρα του Πάσχα και τον κρέμασαν μαζί με τρεις επισκόπους. 

«Ο Πατριάρχης Γρηγορίος Ε΄ συρόμενος στην αγχόνη», Λεπτομέρεια από τον πίνακα του Νικηφόρου Λύτρα

Οι Τούρκοι ήθελαν μ’ αυτόν τον τρόπο να τρομοκρατήσουν τους Έλληνες και να κάμψουν το φρόνημά τους. Οι αγριότητες όμως αυτές, που συνεχίστηκαν και στη διάρκεια της Επανάστασης, είχαν το αντίθετο αποτέλεσμα. 
Ενίσχυσαν την αποφασιστικότητα των αγωνιστών και προκάλεσαν την αγανάκτηση των χριστιανικών λαών της Δύσης και της Ανατολής.

19. Η επανάσταση εξαπλώνεται