Στην Ευρώπη η Ιερή Συμμαχία κράτησε από την αρχή εχθρική στάση απέναντι στην Ελληνική επανάσταση· έσπευσε μάλιστα να την καταδικάσει σε επίσημα συνέδριά της το 1821 και το 1822.Την πολιτική της Ιερής Συμμαχίας εξέφραζε κυρίως ο πρωθυπουργός της Αυστρίας Μέτερνιχ.
|
Μέτερνιχ |
Αντίπαλος του Μέτερνιχ ήταν ο Έλληνας υπουργός εξωτερικών της Ρωσίας Ιωάννης Καποδίστριας, ο οποίος επιδίωκε να πείσει τον τσάρο να βοηθήσει τους Έλληνες.
|
Ιωάννης Καποδίστριας |
Οι προσπάθειες του Καποδίστρια εντάθηκαν ιδιαίτερα μετά από τη φρίκη που προκάλεσαν στη Ρωσία και σε όλο το χριστιανικό κόσμο οι σφαγές των χριστιανών στην Κωνσταντινούπολη και ο απαγχονισμός του οικουμενικού πατριάρχη από τους Τούρκους.
|
«Ο Πατριάρχης Γρηγορίος Ε΄ συρόμενος στην αγχόνη», Λεπτομέρεια από τον πίνακα του Νικηφόρου Λύτρα |
Δυστυχώς για τους Έλληνες επικράτησε η πολιτική του Μέτερνιχ· ο τσάρος απομάκρυνε από τη θέση του τον Καποδίστρια. Από τον τρίτο όμως χρόνο της Επανάστασης η κατάσταση άρχισε να αλλάζει. Η πορεία του Αγώνα προκάλεσε όχι μόνο συμπάθεια αλλά και θαυμασμό στους ξένους. Μερικοί ηγέτες, όπως ο υπουργός εξωτερικών της Αγγλίας Κάννιγκ, σκέφτηκαν ότι θα μπορούσαν να συνδυάσουν την πολιτική της χώρας τους με βοήθεια προς την Ελληνική επανάσταση.
|
Ο Τζωρτζ Κάνινγκ |
Έτσι από το 1823 η αγγλική πολιτική έγινε φιλική προς τους Έλληνες και αυτό συντέλεσε στο να αλλάξει και η ρωσική πολιτική. Η Ρωσία ήταν ο κύριος ανταγωνιστής της Αγγλίας και δεν ήθελε να αφήσει τους Άγγλους να έχουν την πρωτοβουλία των διπλωματικών κινήσεων. Ο ανταγωνισμός ανάμεσα σ’ αυτές τις δύο μεγαλύτερες δυνάμεις της εποχής επρόκειτο, όπως και παρακάτω θα δούμε, να βοηθήσει την Ελληνική επανάσταση και να αχρηστεύσει την εχθρική στάση της Αυστρίας και της Ιερής Συμμαχίας. Ενώ οι κυβερνήσεις των δυνάμεων χάραζαν την πολιτική τους, όπως είναι φυσικό, με βάση τα συμφέροντα των χωρών τους, δημιουργήθηκε ανάμεσα στους απλούς ανθρώπους μεγάλη συγκίνηση από τα κατορθώματα αλλά και τις θυσίες των επαναστατών. Η αγάπη των ξένων για τους επαναστατημένους Έλληνες ονομάστηκε φιλελληνισμός. Οι ίδιοι οι φιλέλληνες έκαναν εράνους για την ενίσχυση του Αγώνα και πίεζαν με διαφόρους τρόπους τις κυβερνήσεις τους να βοηθήσουν τους Έλληνες· σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα έρχονταν και οι ίδιοι στην Ελλάδα και πολεμούσαν στο πλευρό των επαναστατών. Ιδιαίτερα σημαντική ήταν η προσφορά των ανθρώπων του πνεύματος, ποιητών και καλλιτεχνών, οι οποίοι με τα έργα τους πρόβαλλαν τον ελληνικό αγώνα και συγκινούσαν τους συμπατριώτες τους. Εξαιρετική θέση ανάμεσα τους Φιλέλληνες κατέχει ο Άγγλος λόρδος Βύρων, σπουδαίος ποιητής της εποχής, που όχι μόνο πρόσφερε υλικά και ηθικά στην Επανάσταση, αλλά θυσίασε και την ίδια του τη ζωή γι’ αυτήν.
24. Οι Μεγάλες δυνάμεις απέναντι στον ελληνικό αγώνα - Φιλελληνισμός