Παρά τη σκλαβιά οι Έλληνες ανέπτυξαν τα γράμματα και τις τέχνες, ιδίως στις λατινοκρατούμενες περιοχές. Η άνθηση της ποίησης και του θεάτρου στην Κρήτη έμεινε στην ιστορία ως κρητική αναγέννηση.
«Ο Ερωτόκριτος» ( όλο το έργο μπορείτε να το δείτε κάνοντας κλικ ΕΔΩ ) και «Η θυσία του Αβραάμ» του Βιτσέντζου Κορνάρου
και «Η Ερωφίλη» του Γεωργίου Χορτάτζη είναι έργα που διαβάζονται και σήμερα.
ΑΚΟΥΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΟΛΛΕΣ ΕΚΤΕΛΕΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΡΩΤΟΚΡΙΤΟΥ ΜΕ ΤΗ ΦΩΝΗ ΤΟΥ Ν. ΞΥΛΟΥΡΗ
Η ποίηση και η μουσική καλλιεργήθηκαν και στα Επτάνησα, όπου κατέφυγαν πολλοί Κρητικοί μετά την υποταγή της Κρήτης στους Τούρκους. Οι Επτανήσιοι λογοτέχνες έγραφαν στη γλώσσα του λαού πρωτότυπα έργα κι έκαναν μεταφράσεις έργων των αρχαίων Ελλήνων και Ευρωπαίων συγγραφέων.
Στην Ήπειρο, ο Ιωάννης Βηλαράς έγραψε τα ποιήματά του, χρησιμοποιώντας γλώσσα δημοτική.
 |
| Ιωάννης Βηλαράς |
Στη Βλαχία, ο Αθανάσιος Χριστόπουλος έγραψε πολύ ωραία ποιήματα καθώς και θεατρικά έργα σε απλή γλώσσα.
 |
| Αθανάσιος Χριστόπουλος |
Όλους όμως τους ποιητές και δημιουργούς τους ξεπέρασε ο ίδιος ο λαός. Με τα τραγούδια του έψαλε τις λύπες, τις χαρές, τους καημούς, τις ελπίδες και τα καθημερινά του προβλήματα και τραγούδησε σημαντικά πρόσωπα και γεγονότα. Η μελωδία των τραγουδιών αυτών έχει ως βάση τη βυζαντινή μουσική, η οποία εξακολουθούσε να καλλιεργείται. Σε λαϊκή γλώσσα ήταν γραμμένα και πολλά συναξάρια αγίων και φυλλάδες, που κυκλοφορούσαν ανάμεσα στους υπόδουλους.
Οι περιοχές που διάλεξαν να ζήσουν οι Έλληνες ήταν πλαγιές και απόμερα μέρη. Τα σπίτια τους τα έφτιαχναν μικρά, με λίγα παράθυρα. Αργότερα όμως χτίστηκαν «αρχοντικά» (Πήλιο, Καστοριά, Ύδρα), έγιναν έργα κοινής ωφέλειας (γεφύρια, βρύσες) και μικρά οχυρωματικά έργα (πύργοι Μάνης, καστρόσπιτα και καστροχώρια, κυρίως στα νησιά του Αιγαίου).Σπάνια οι Τούρκοι επέτρεπαν το χτίσιμο νέων εκκλησιών. Οι χριστιανοί περιορίζονταν μόνο σε επιδιορθώσεις. Εξάλλου δεν υπήρχαν τα μέσα και ειδικευμένοι τεχνίτες. Εξαίρεση αποτελούσαν οι εκκλησίες των μοναστηριών, που χτίζονταν με δαπάνες ευεργετών.
Οι χριστιανοί ζωγράφοι συνέχισαν την παραγωγή σημαντικών έργων στα μεγάλα θρησκευτικά κέντρα της εποχής (Κρήτη, Μετέωρα, Άγιον Όρος κ.α.). Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν ο Θεοφάνης, ο Πουλάκης και ο Μιχ. Δαμασκηνός.
 |
| Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος - έργο του Θεοφάνη |
Ακόμα, αρκετοί λαϊκοί ζωγράφοι πλούτισαν την παράδοση με τα έργα τους.
Γενικά η αρχιτεκτονική και η ζωγραφική συνέχισαν τη βυζαντινή παράδοση, δέχτηκαν όμως και επιδράσεις από τη Δύση, προπαντός στις λατινοκρατούμενες περιοχές.
